Godziny na siłowni, zbilansowana, a czasem nawet monotonna dieta bo tylko tak osiągniesz założone cele, setki złoty na suplementy, wszystko dopięte na ostatni guzik, czy jednak na pewno? A co ze snem? 

Niedoceniany przez wielu... Ciągły pośpiech, masa obowiązków, chciało by się wydłużyć dobę, ale niestety to nie możliwe. Dlatego najłatwiej poświęcić kilka godzin snu żeby zrealizować wszystkie zadania dnia codziennego. "W weekend odeśpię" Kto z nas nie oszukiwał się tymi słowami? Niestety nie da się wyspać na zapas, albo odespać zarwanych nocy. Nie potrafię znaleźć źródła badań, ale podobno zaledwie jedna nieprzespana noc pogarsza funkcjonowanie organizmu na siedem następnych dni.

Sen snu nie równy (brzmi dziwnie...). Pierwszą fazą po zaśnięciu jest tak zwana faza NREM, w której organizm przygotowuje nas do marzeń sennych. Już w tej fazie zachodzi bardzo wiele procesów między innymi uwalnianie się hormonu wzrostu (w sportach sylwetkowych bardzo ważny czynnik, szczególnie dla naturali), ciśnienie krwi spada, oddech się normuje tj. robi się rzadszy i regularny. Jeżeli żadne czynniki zewnętrze nam nie przeszkodzą płynnie przejdziemy do kolejnej fazy REM czyli do tej w  której mamy sny. Większość bodźców zewnętrznych jest ignorowanych. Mięśnie szkieletowe rozluźniają się całkowicie. Właśnie w tej fazie nasz mózg utrwala to co działo się w końcu dnia, co przewrotnie ma wpływ również na osoby trenujące, organizm zapamiętuje technikę wykonywanych ćwiczeń przez co z każdym razem nasze ruchy są bardziej precyzyjne. Podczas fazy REM mózg przenosi informacje pamięci krótkotrwałej przechowywane w korze ruchowej do płatu skroniowego, gdzie stają się pamięcią długotrwałą.

Pisałem już, że podczas fazy NREM uwalnia się hormon wzrostu, ale to nie jedyna zmiana jak zachodzi w naszym układzie hormonalnym. W tej samej fazie regeneruje się układ odpornościowy (wzrasta produkcja limfocytów T), aktywizuje się wątroba i gruczoły dokrewne, wydzielające hormony. Jednym z nich jest Melatonina której aż 80% wytwarzane jest podczas snu, to ona reguluje nam tak zwany rytm dobowy. Paradoks Melatoniny polega na tym, że wytwarzana jest podczas snu, natomiast jej brak powoduje bezsenność, czyli mamy błędne koło... Mam nadzieje, że rozumiecie o co mi chodzi. Niemniej jednak, gorsza jakość snu to mniej Melatoniny, a wraz z tym mniej snu. Dodatkowo brak Melatoniny zmniejsza produkcję estrogenu, co z kolei zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi, ale o skutkach braku snu w dalszej części...

Brak snu w skrajnych przypadkach grozi śmiercią, ale co z osobami, które tylko niedosypiają? Szereg chorób, począwszy od cukrzycy, depresji, chorób psychicznych, a skończywszy na nowotworach. Wiele chorób zwanych "cywilizacyjnymi" spowodowanych jest właśnie brakiem lub złą jakością snu. Ponieważ poruszam tu tematy stricte sportowe, skupie się na otyłości. Brak snu sprawia wzrost hormonów stresu: kortyzol i norepinefryna, które powiązane są z insulinoodpornością doprowadzają nas do skrajnej otyłości. Podczas snu organizm reguluję odpowiednią ilość Greliny odpowiedzialnej za wywołanie głodu, oraz Leptyny sygnalizującej sytość. Brak snu ma również zupełni inny, błahy powód dla którego tyjemy... Zmęczenie powoduje, że zwyczajnie nie chce nam się ruszyć, nie mamy siły na aktywność fizyczną, a brak ruchu to zwolniony metabolizm, szybsze odkładanie się tłuszczu itd itp...

Najdroższe suplementy diety nie są wstanie zastąpić kilku godzin snu. Nie sprecyzuje tu o jaką długość chodzi, jednym wystarczy już 7 godzin, inni potrzebują 10. Każdy organizm jest inny, różnimy się wiekiem, stanem zdrowia i wieloma innymi czynnikami więc nie ma złotego środka, organizm sam da znać, że jest już wypoczęty, dajcie mu jednak szanse, a nie zrywajcie się z łóżka po 5 godzinach. Odpowiednia gospodarka hormonalna, zdrowie fizyczne i psychiczne to wszystko co oferuje odpowiednio długi dobry jakościowo sen. Wyspany człowiek znacznie lepiej i szybciej upora się z obowiązkami dnia codziennego, więc zamiast siedzieć i czytać kolejne artykuły na Wykopie idźcie spać!